Op een gegeven moment deden we een oefening in duo’s. Ik stond al naar mijn buurvrouw aan de rechterkant te kijken, Jenny, maar zij ging met háár rechterbuurvrouw aan de slag. Daarom draaide ik mij naar links en daar stond ... Marieke. Het was de bedoeling dat de één geluid maakte en de ander ging dan ritmisch bij die persoon op de buik drukken om dat te laten weerklinken in het geluid. Ik deed dat eerst bij Marieke en daarna draaiden we de rollen om. Terwijl we zo bezig waren voelde Marieke spanning in mijn onderbuik en zij ging daarmee aan de slag. Ze sleutelde het een en ander aan mijn houding, ik moest meer voorover gaan staan, en tegelijkertijd liet ze mij steunen op haar bovenbeen en bekken. Het gaf mij de sensatie dat ik werkelijk ondersteund en gedragen werd en tegelijkertijd masseerde Marieke mijn buik. Ineens voelde het alsof ik, voor de eerste keer in mijn leven, niet alles zelf hoefde te torsen. Een enorm gewicht viel weg. Heftige golvingen gingen door mijn bovenlichaam en ik werd helemaal emotioneel. Direct daarna kwamen ook de tranen en ik kwam in een diepe huilbui. Na een tijdje leek dat weer wat tot rust te komen.

Terwijl de anderen doorgingen met de volgende oefening ging ik uit de kring, ik ging op de rand van een tafel zitten om daar de emoties te laten uitwerken. Echter, na een aantal minuten begon mijn beeld aan de randen te vervagen en ik kreeg het gevoel dat ik zou gaan flauwvallen. Nog even probeerde mijn ego de situatie eronder te houden en mij te laten geloven dat het wel los zou lopen, maar uiteindelijk nam ik de wijze beslissing om Marieke te roepen en ik vertelde haar dat ik leek te gaan flauwvallen. Zij leidde mij snel naar een matras aan de andere kant van de zaal en toen ik ging liggen kwam een totale lawine los.

Niet alleen begon ik intens te huilen maar tevens verloor ik alle controle over mijn lichaam. Ik was volledig bij bewustzijn en ik kon alles observeren, maar ook niet meer dan dat. Mijn hele lichaam begon een soort spastische bewegingen te maken. Benen en armen gingen een volledig eigen leven leiden maar ook mijn romp en binnenin mijn lichaam leek helemaal niets meer te doen wat het altijd al had gedaan. Ook mijn ademhalingsorganen waren met hele andere dingen bezig en er waren een paar momenten dat mijn lichaam helemaal niet meer adem haalde. Dan voelde het alsof een pingpongbal zich door mijn luchtpijp omhoog probeerde te werken. Omdat mijn bewuste ik verder helemaal niets meer te willen had en alleen kon ‘toekijken’ was dit laatste wel enigszins beangstigend. Maar ergens ervoer ik ook nog wel een (kleine) komische component toen Ulrik tegen mij zei “breathe Karel, breathe!”. Het was mijn lichaam die bepaalde wat er ging gebeuren en verder helemaal niets of niemand. Ik had geen andere keus dan mij er aan over te geven en dat lukte prima.

Deze fase duurde minstens tien minuten denk ik (en ook volgens de anderen) en daarna kreeg mijn brein langzaam weer vat op mijn lichaam. Al die tijd, vanaf het moment dat ik op de matras lag, zat Marieke achter mij (ik lag op mijn linkerzij) tegen mijn rug aan en ze aaide over mijn hoofd. Deze fysieke nabijheid was geweldig. Het heeft absoluut bijgedragen aan mijn vertrouwen dat het weer goed ging komen, iets waar ik geen seconde aan heb getwijfeld. Ik had ook nimmer een gevoel van paniek of een aandrang van verzet tegen datgene wat er gebeurde. Ik hoorde de anderen ook nog wel wat dingen zeggen zoals “pak z’n benen vast” en “zijn voeten zijn ijskoud”. Dat vond ik ook wel heel bijzonder om te ervaren, ik was zo hulpeloos als een baby en mensen kwamen spontaan in beweging om de ongemakken van deze ‘baby’ weg te nemen. Ik weet dat Els op een gegeven moment bij mijn voeten was en verder heb ik geen idee waar iedereen zich bevond.

De vergelijking met een aardbeving dringt zich op. De hele ervaring bracht nogal wat verschuiving teweeg in mij en ik heb nog minstens een uur op de matras gelegen waarbij er nog aan de lopende band naschokken waren. Delen van mijn lichaam bewogen dan ineens deze of gene kant op. Ik kwam ook weleens een stukje overeind om wat te drinken maar dan voelde ik ook direct dat opstaan nog lang niet aan de orde was. Uiteindelijk lukte dat wel en dat was heel fijn want ik moest dringend plassen. Op de terugweg van de WC kwam ik langs de keuken, ik nam wat krentenbollen mee en ik ging in de zaal op een stoel zitten totdat het lunchtijd was.

Karel de Vlieger,
april 2013