Uitleg artikel algemene relativiteitstheorie

Trefwoorden: algemene relativiteitstheorie, Annalen der Physik, Die Grundlage der allgemeinen Relativitätstheorie/De grondslag van de algemene relativiteitstheorie, Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften/Koninklijke Pruisische Academie der Wetenschappen

Einstein

In november 1915 voltooide Einstein zijn algemene relativiteitstheorie en presenteerde hij die mondeling aan de buitenwereld middels een aantal voordrachten (op de donderdagen 4, 11, 18 en 25 november) voor de Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften (Koninklijke Pruisische Academie der Wetenschappen). Op 18 november presenteert hij reeds de correcte berekening voor de precessie van Mercurius (de relativistische bijdrage daaraan) en op 25 november volgen de definitieve veldvergelijkingen. Het papieren artikel van Einstein, waarin hij de theorie uiteenzet, volgde enige tijd later en viel op 20 maart 1916 bij de redactie van het Duitse wetenschappelijke tijdschrift Annalen der Physik op de deurmat. Twee maanden later, in mei 1916, kwam het eerstvolgende nummer van Annalen der Physik uit met daarin het artikel van Einstein. Op dát artikel, Die Grundlage der allgemeinen Relativitätstheorie, gaan we ons hier richten.

Of je de algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein puur wetenschappelijk bekijkt of filosofisch, in beide opzichten vind ik het een geweldig verhaal. Over het artikel is eindeloos veel te zeggen door de wetenschappelijke én filosofische diepgang. Het is niet alleen maar academisch gepraat en wiskundige hocus-pocus, maar het is ook een diep-filosofische, psychologische en spirituele kijk op de wereld waarin wij leven. Het was de reis die Einstein maakte, de reis naar de werkelijkheid. De opbouw van het artikel is zoals hieronder weergegeven. Door op de titel van een bepaalde paragraaf te klikken krijgt u de bijbehorende uitleg op het scherm. Ik neem u mee naar de werkelijkheid van tijd, ruimte en zwaartekracht.
Artikel: De grondslag van de algemene relativiteitstheorie; door A. Einstein.
(Die Grundlage der allgemeinen Relativitätstheorie; von A. Einstein.)
Inleiding
Hoofdstuk A: Principiële overwegingen bij het relativiteitsbeginsel.
(Prinzipielle Erwägungen zum Postulat der Relativität.)
Paragraaf 1: Opmerkingen betreffende de speciale relativiteitstheorie.
(Bemerkungen zu der speziellen Relativitätstheorie.)
Paragraaf 2: Over de redenen, die een uitbreiding van het relativiteitsbeginsel noodzakelijk maken.
(Über die Gründe, welche eine Erweiterung des Relativitätspostulates nahelegen.)
Paragraaf 3: Het ruimte–tijd–continuüm. De eis van algemene covariantie voor de vergelijkingen die de algemene natuurwetten uitdrukken.
(Das Raum-Zeit-Kontinuum. Forderung der allgemeinen Kovarianz für die die allgemeinen Naturgesetze ausdrückenden Gleichungen.)
Paragraaf 4: De relatie tussen de vier coördinaten die we verkrijgen uit ruimte- en tijdmeetresultaten. Een analytische uitdrukking voor het zwaartekrachtveld.
(Beziehung der vier Koordinaten zu räumlichen und zeitlichen Meßergebnissen. Analytischer Ausdruck für das Gravitationsfeld.)
Hoofdstuk B: Wiskundige hulpmiddelen voor de opstelling van algemeen covariante vergelijkingen.
(Mathematische Hilfsmittel für die Aufstellung allgemein kovarianter Gleichungen.)
Inleiding
Paragraaf 5: Contravariante en covariante viervectoren.
(Kontravarianter und kovarianter Vierervektor.)
Paragraaf 6: Tensoren van tweede en hogere rang.
(Tensoren zweiten und höheren Ranges.)
Paragraaf 7: Vermenigvuldiging van tensoren.
(Multiplikation der Tensoren.)
Paragraaf 8: Enige opmerkingen over de fundamentele tensor gμν.
(Einiges über den Fundamentaltensor der gμν.)
Paragraaf 9: Vergelijking van de geodetische lijn (respectievelijk van de puntbeweging).
(Gleichung der geodätischen Linie (bzw. der Punktbewegung).)
Paragraaf 10: De vorming van tensoren door differentiëren.
(Die Bildung von Tensoren durch Differentiation.)
Paragraaf 11: Enige speciale gevallen van bijzondere betekenis.
(Einige Spezialfälle von besonderer Bedeutung.)
Paragraaf 12: De Riemann-Christoffel-tensor.
(Der Riemann-Christoffelsche Tensor.)
Hoofdstuk C: Theorie van het zwaartekrachtveld.
(Theorie des Gravitationsfeldes.)
Paragraaf 13: Bewegingsvergelijking van een materie-punt in het zwaartekrachtveld. Uitdrukking voor de veldcomponenten van de zwaartekracht.
(Bewegungsgleichung des materiellen Punktes im Gravitationsfeld. Ausdruck für die Feldkomponenten der Gravitation.)
Paragraaf 14: De veldvergelijkingen van de zwaartekracht bij de afwezigheid van materie.
(Die Feldgleichungen der Gravitation bei Abwesenheit von Materie.)
Paragraaf 15: Hamilton-functie voor het zwaartekrachtveld, impulsenergiewet.
(Hamiltonsche Funktion für das Gravitationsfeld, Impulsenergiesatz.)
Paragraaf 16: Algemene vorm van de veldvergelijkingen van de zwaartekracht.
(Allgemeine Fassung der Feldgleichungen der Gravitation.)
Paragraaf 17: De behoudswetten in het algemene geval.
(Die Erhaltungssätze im allgemeinen Falle.)
Paragraaf 18: De impulsenergiewet voor de materie als gevolg van de veldvergelijkingen.
(Der Impulsenergiesatz für die Materie als Folge der Feldgleichungen.)
Hoofdstuk D: De “fysische” gebeurtenissen.
(Die “materiellen” Vorgänge.)
Inleiding
Paragraaf 19: De Euler-vergelijkingen voor wrijvingsloze adiabatische vloeistoffen.
(Eulersche Gleichungen für reibungslose adiabatische Flüssigkeiten.)
Paragraaf 20: De elektromagnetische veldvergelijkingen van Maxwell voor het vacuüm.
(Maxwellsche elektromagnetische Feldgleichungen für das Vakuum.)
Hoofdstuk E
Paragraaf 21: De theorie van Newton als eerste benadering.
(Newtons Theorie als erste Näherung.)
Paragraaf 22: Het gedrag van meetlatten en klokken binnen het statische zwaartekrachtveld. Afbuiging van lichtstralen. Periheliumbeweging van de planetenbanen.
(Verhalten von Masstäben und Uhren im statischen Gravitationsfelde. Krümmung der Lichtstrahlen. Perihelbewegung der Planetenbahnen.)